O projektu

Zabrinutost javnosti kada je reč o posledicama ljudskog delovanja na životnu sredinu značajno se povećala poslednjih godina širom sveta. Sve prisutniji problemi globalnog zagrevanja, smanjenja ozonskog omotača i gubitka biodiverziteta doprineli su jačanju svesti o tome da je potrebno sprovesti mere koje omogućavaju zaštitu životne sredine. S tim u vezi, realizacijom ovog projekta, nastojaće se da se utiče na kreiranje javnog mnjenja i skretanje pažnje na značaj lokalnog delovanja zarad očuvanja životne okoline, a koje bi uticaj imalo i na globalnom nivou. Ideja projektnog tima je da se u realizaciju uključe lokalna samouprava, udruženja i organizacije koje se bave ekološkim pitanjima u opštini Aleksandrovac, predstavnici kompanija i stanovništvo, a sa zajedničkim ciljem da se na teritoriji opštine odgovorno upravlja otpadom i zaštiti životna sredina.


Zaštita životne sredine podrazumeva skup različitih postupaka i mera koji sprečavaju ugrožavanje životne sredine s ciljem očuvanja biološke ravnoteže. U kojoj meri životna sredina može biti ugrožena nesavesnim postupanjem govori biolog Olivera Kolarić.

Mogućnosti za aktivni odmor u Župi postale su znatno veće okončanjem projekata obeležavanja oko 150 kilometara pešačkih i pešačko-biciklističkih ruta u Župi. Uređenje ovih ruta poslednjih godina privlači turiste iz zemlje i inostranstva, a svi koji posete planinu Željin strastveni su zaljubljenici u prirodu, te svima poručuju da planine moramo čuvati.

Postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda u Kruševcu predstavlja jednu od najznačajnijih investicija Rasinskog okruga, koje je u tehnološkom i ekološkom smislu u potpunosti izgrađeno u skladu sa standardima EU. Reč je o prvom postrojenju u Srbiji koje uključuje i solarno sušenje kanalizacionog mulja čime on postaje energetska sirovina za industriju cementa. Ovakvo jedno postrojenje u narednih par godina trebala bi da dobije i Opština Aleksandrovac.

Sakupljanje komunalnog otpada u opštini Aleksandrovac obavlja Javno Komunalna Stambeno preduzeće (JKSP) čiji je osnivač opština Aleksandrovac, a koje sakuplja i iznosi smeće i od privrednih subjekata na osnovu posebnih ugovora. Otpad se u opštini Aleksandrovac odlaže na deponiju – smetlište ''Sinjevac'' u KO Kožetin, a kako ovo smetlište-deponija nije adekvatno regulisano, uzrok je brojnih ekoloških problema. Naime, godišnje se na deponiju prema podacima JKSP Aleksandrovac, odlaže prosečno 22000 m3 otpada. Primer dobre prakse op[tini Aleksandrovac, prvenstveno kada je u pitanju re[avanje problema sa divljim deponijama jeste svakako JKP Kruševac.

U narednih par godina Kruševac će dobiti Regionalni centar za upravljanje čvrstim otpadom. Sredinom godine potpisan je i ugovor o realizaciji ovog kapitalnog projekta u oblasti zaštite životne sredinerasinskog kraja. Regionalni centar za upravljanje čvrstim otpadom nalaziće se iznad sela Srnje a u okviru deponije biće objedinjeni prikupljanje i tretman komunalnog otpada za šest lokalnih samouprava - Kruševac, Aleksandrovac, Varvarin, Ćićevac, Brus i Blace.

Meštani sela Gornje Župe koji se bore da sačuvaju Rađevice - lokalitet na kome je trebalo da se otvori kamenolom , u borbi da očuvaju životnu sredinu i "pluća Župe" organizovali su se i realizovali akciju pošumljavanja na pomenutoj lokaciji.

Na brdu Rađevica, nedaleko od Aleksandrovca, ranije tokom godine planirano je otvaranje kamenoloma. Meštani, pretežno proizvođači jagodičastog voća, zabrinuti zbog toga pokrenuli su inicijativu “Sačuvajmo Rađevice” o kojoj smo razgovarali sa Aleksandrom Stajkovcem, predsednikom mesne zajednice Pleš.

Ulaganje u ekologiju ulaganje je u budućnost, a grad Kruševac poslednjih godina uložio je značajna sredstva kako bi se unapredilo očuvanje životne sredine. Izgrađeno je postrojenje za prečišćavanje otpadnih voda, a u toku su pripreme za uspostavljanje regionalne deponije. Kakve primere dobre prakse može usvojiti opština Aleksandrovac i kakva je njena saradnja po pitanju ekologije sa gradom Kruševcom, razgovarali smo sa Ivanom Parezanovićem, pomoćnikom gradonačelnice Kruševca za ekologiju.

Pokret gorana Srbije najstarija je ekološka organizacija u Srbiji i na Balkanu. Nastao u vreme kada se o ekologiji još nije govorilo na današnji način, goranski pokret na samom početku skicirao je put kojim ide već više od pola veka. A on vodi kroz šumu nastalu na 281.852,50 hektara goleti, preko 94.983 hektara visokorodnih livada i pašnjaka i 31.395 hektara vanšumskih zasada, drvoreda, parkova i školskih dvorišta. U goranskim rasadnicima proizvedeno je preko 150 000 000 sadnica četinara, lišćara i ukrasnog šiblja. Goranski pokret u opštini Aleksandrovac postoji više od 60 godina a nedavno je na čelo ovog ekološkog udruženja došao Vladimir Rašković.

Željin je planina u centralnoj Srbiji između Donjeg Ibra i planina Kopaonik, Goč i Stolovi. Spada u grupu kopaoničkih planian. Razvođe je izvorišnog dela reke Rasine, pritoke Zapadne Morave i reka Jošanice i Gočanice. Željin, sa istoimenim najvišim vrhom od 1.785 metara nadmorske visine izdiže se sa zapadne strane Župe aleksandrovačke štiteći od vetrova župsko vinogorje. Reč je o planini koju često posećuju planinari i ostali ljubitelji prirode iz okolnih gradova - Kruševca, Aleksandrovca, Vrnjačke banje, Kraljeva i drugih mesta.

Eko klub "Željin"ima 19 članova, ljubitelja i poštovaoca životne sredine i prirodnih vrednosti. Pored članova klubu je na raspolaganju još oko 80- tak aktivista-volontera. Pomenuti Eko klub ,2010. godine bio je nosioc projekta "Reci reciklaža" koji je bio podržan od strane Ministarstva zaštite životne sredine, u okviru koga je realizovano predavanje u osnovnim školama u Aleksandrovcu o značaju reciklaže i pravilnog odlaganja otpada. U okviru istog projekta , u samom Aleksandrovcu, postavljeno je 20 žičanih kontejnera za odlaganje plastičnog otpada. Poslednjih par godina Eko klub realizovao je još neke projekte ali i više desetina akcija u okviru kojih su uređene javne česme , obeležene pešačke, biciklističke i planinarske staze, a neprekidno se radi na podizanju svesti o očuvanju životne sredine.

Opština Aleksandrovac je smeštena u centralnoj Srbiji između planina Kopaonik, Željin, Goč i Jastrebac. Preko 65,4 odsto ukupne povšine teritorije pomenute opštine je poljoprovredno zemljište a 78,8 odsto pripada obradivoj kategoriji poljoprivrednog zemljištra što je uticalo da poljoprivredna proizvodnja bude osnovna privredna delatnost stanovnika. Sakupljanje komunalnog otpada u ovoj opštini obavlja Jabno komunalno preduzeće čiji je osnivač opština a koje sakuplja i iznosi smeće privrednih subjekata na osnovu posebnih ugovora . Otpad se u opštini Aleksandrovac odlaže na deponiju smetlišta Sinjevac a kako ovo smetlište nije adekvatno regulisano uzrok je brojnih ekoloških problema. Kako Aleksandrovčani rešavaju ekološke probleme rekao nam je predsednik opštine Mirko Mihajlović.